Η θεωρία του οικοδομητισμού εξελίχθηκε χρονικά ως εξής (Πρέζας, 2003):
Αναπτύχθηκαν οι βασικές θέσεις του οικοδομητισμού, από τις γνωστικές θεωρίες μάθησης (Piaget)
Διατυπώθηκαν ο γνωστικός ή κοινωνικός συμπεριφορισμός (Bandura)
Κοινωνικός κονστρουτιβισμός (Vygotsky)
Το ανακαλυπτικό μοντέλο (Bruner)
Ο εποικοδομητισμός (constructivism, constructionism) του Papert
Και σήμερα βρίσκεται σε περαιτέρω πειραματική διερεύνηση η θεωρία μάθησης της «πολλαπλής νοημοσύνης» (Gardner).
Θεωρία Εποικοδομισμού
Επισημαίνει τη σπουδαιότητα της ενεργητικής και άμεσης επαφής στη γνωστική ανάπτυξη και την αναγκαιότητα μια άμεση σχέσης με τα καθημερινά συμβάντα, τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
-Η διδασκαλία είναι μια πολύπλοκη και πολύπλευρη δεξιότητα, που βελτιώνεται με την εφαρμογή κατευθυντήριων αρχών σε καθορισμένους γνωστικούς τομείς και σε συγκεκριμένα διδακτικά περιβάλλοντα, που αποτελούν αυτό που λέμε «κοινότητα μάθησης» (learning community).
-Ο μαθητής, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά του, καλείται να μάθει να μαθαίνει (ικανότητα να διαχειρίζεται τη διαδικασία της μάθησης): Η αλλαγή υπαγορεύει τη μετάβαση από τη δασκαλοκεντρική- κατευθυνόμενη- μάθηση στη διερευνητική, συνεργατική και ελεύθερη μάθηση.
-ο μαθητής καλείται να αυτονομηθεί βαθμιαία από το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό σύστημα μετάδοσης της γνώσης, έχοντας επεξεργαστεί με επάρκεια την επαγωγική μέθοδο, το μεθοδολογικό εκείνο εργαλείο που τον καλεί στην αναζήτηση της γνώσης (Βρασίδας κ.α., 2005).
-Ο δάσκαλος διαμεσολαβεί μεταξύ του αναγνώστη και της γνώσης, προσφέρει υποστήριξη στο μαθητευόμενο και «χτίζει», σε συνεργασία με αυτόν, γέφυρες αντίληψης και γλωσσικής ικανότητας, μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης (Griffin&Cole, 1984).
-Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχή έκβαση της διδασκαλίας είναι ο τρόπος με τον οποίο το διδακτικό υλικό ολοκληρώνει το σύνολο των δραστηριοτήτων.
-Η μάθηση καθοδηγείται και εξελίσσεται μέσω της κοινωνικής διάδρασης, που διενεργείται κατά τη διάρκεια του μανθάνειν.